Nghi lễ cúng trâu và các vật hiến tế tại lễ cúng nhà rông. Ảnh: Phương Lộc
Lễ cúng nhà rông được tổ chức trong 2 ngày, từ chiều ngày 6/5 đến hết ngày 7/5, gồm 5 nghi lễ chính: đầu tiên là lễ dựng cây nêu làm nơi trú ngũ của các đấng thần linh. Tiếp đến là lễ buộc trâu; Lễ cúng trâu và các vật hiến tế; cuối cùng là lễ giã gạo; làm cơm. Dưới sự chủ trì của già làng Rơ Lan Chanh, các nghi lễ trong lễ cúng nhà rông được dân làng thực hiện trong sự thành kính, trang nghiêm mang theo ước vọng cầu mong Yàng và các đấng thần linh phù hộ cho nhà rông được vững chãi, trường tồn với thời gian, dân làng làm ăn phát đạt, khỏe mạnh, tránh được mọi rũi ro trong đời sống sinh hoạt của dân làng.
Gìa làng Rơ Châm Xanh làng Jăng Krái thực hiện lễ cúng nhà rông. Ảnh: Phương Lộc
Gìa làng Rơ Lan Chanh chia sẽ: “Theo truyền thống của ông bà từ ngày xưa để lại, làng dựng nhà rông là phải tổ chức lễ cúng để rước các vị thần linh về trú ngụ và phù hộ cho dân làng có được sức khỏe tốt, làm ruộng, làm rẫy điều được mùa; con em trong làng học tập tốt”.
Nghi lễ dựng cây Nêu tại nhà rông. Ảnh : Phương Lộc
Làng Jăng Krái có 197 hộ với gần 800 nhân khẩu. Sau khi ngôi nhà rông truyền thống của làng bị xuống cấp, đầu năm 2023 những người có uy tín trong làng tiến hành họp dân kêu gọi mọi người đóng góp kinh phí, công sức để xây dựng lại ngôi nhà rông của làng. Sau gần nửa năm khởi công xây dựng, nhà rông làng Jăng Krái đã được hoàn thành. Toàn bộ kết cấu khu nhà rông bằng bê tông, cốt thép, mái lợp Tol, diện tích gần 100m2. Tổng kinh phí xây dựng gần 550 triệu đồng, do dân làng đóng góp.
Nghi lễ giả gạo, lam cơm tại lễ cúng nhà rông. Ảnh: Phương Lộc
Ông Rơ Lan Kai, Nguyên bí thư chi bộ, trưởng làng Jăng Krái cho biết: “Từ hồi tôi còn làm bí thư chi bộ, thôn trưởng làng Jăng Krái thì bà con nhân dân đã có nguyện vọng làm nhà rông nhưng chưa có tiền. Năm nay mới góp đủ kinh phí để làm. Làm xong nhà rông bà con dân làng vui lắm, ai cũng tự hào”.
Nhà rông làng Jăng Krái xã Ia Khai. Ảnh: Phương Lộc
Toàn bộ kinh phí xây dựng nhà rông và tổ chức lễ cúng khoảng trên 600 triệu đồng, trung bình mỗi hộ trong làng đóng góp 3 triệu đồng. Số tiền đóng góp được các hộ dân tiết kiệm từ kinh phí nhận quản lý bảo vệ rừng do Ban quản lý rừng phòng hộ Bắc Ia Grai chi trả. Sau khi tổ chức lễ cúng, nhà rông chính thức đưa vào sử dụng, là nơi sinh hoạt văn hóa, tổ chức các nghi lễ truyền thống của làng.
Nhà rông làng Jăng Krái. Ảnh: Phương Lộc
Ngoài việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của người Jrai, nhân dân làng Jăng Krái còn đi đầu trong phong trào xây dựng nông thôn mới và thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương.
Ông Trịnh Bă Hoa, bí thư Đảng ủy xã Ia Khai cho biết: “Đảng ủy, UBND xã Ia Khai rất ủng hộ việc đóng góp xây dựng nhà rông cũng như tổ chức các nghi lễ truyền thống của nhân dân làng Jăng Krái. Chúng tôi luôn tuyên truyền, động viên bà con giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân làng. Đồng thời vận động toàn thể nhân dân hưởng ứng xây dựng làng, xã đạt chuẩn nông thôn mới, chăm lo cuộc sống gia đình xây dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn”.
Các đồng chí lãnh đạo huyện Ia Grai và xã Ia Khai tặng quà cho nhân dân làng Jăng Krái. Ảnh: Phương Lộc
Lễ cúng nhà rông mới của làng Jăng Krái là một trong những nghi lễ có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thấn của người Jrai. Đây là dịp để dân làng cảm tạ thần linh đã che chở, phù hộ, mang đến những đều tốt đẹp cho dân làng. Qua đó, kết nối tình đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng dân cư cùng thực hiện mong ước xây dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn./.
Bạch Phương Lộc