Còn thiếu bền vững
Gia Lai có hơn 800 ngàn ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó có hơn 444 ngàn ha đất trồng cây hàng năm và hơn 357 ngàn ha đất trồng cây lâu năm. Cùng với đó, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn nước rất thích hợp để phát triển nhiều loại cây trồng, nhất là rau, hoa và cây ăn quả.
Trong những năm gần đây, rau, hoa và cây ăn quả được xác định là nhóm tiềm năng, lợi thế của tỉnh trong phát triển nông nghiệp. Theo thống kê, đến cuối năm 2020, tổng diện tích rau gần 34 ngàn ha (tăng 27,6% so với năm 2015), hình thành các vùng chuyên canh như: TP. Pleiku, huyện Đak Pơ và thị xã An Khê. Toàn tỉnh hiện có khoảng 18.180 ha cây ăn quả, tăng gấp 4,2 lần so với năm 2015. Còn tổng diện tích hoa của tỉnh ước khoảng 171 ha, tập trung tại thị xã An Khê, Ayun Pa và TP. Pleiku.
 |
| Gia Lai có nhiều lợi thế về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng để phát triển cây ăn quả. Ảnh: Quang Tấn |
Tuy nhiên, tình hình sản xuất, tiêu thụ rau, hoa, cây ăn quả vẫn gặp khó khăn và chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế bởi phần lớn còn manh mún, nhỏ lẻ… Việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn chậm và chưa đồng bộ nên năng suất, chất lượng đạt thấp. Bên cạnh đó, khâu thu hoạch, bảo quản, chế biến chưa được quan tâm dẫn đến tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch cao; mẫu mã hàng hóa chưa có dấu ấn khác biệt, chưa có nhiều chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu nên khó cạnh tranh ở các thị trường khó tính.
Gia đình ông Thân Quang Lâm (thôn An Định, xã Cư An, huyện Đak Pơ) gắn bó với nghề trồng rau gần 20 năm. Ông Lâm cho biết: “Có những thời điểm chỉ cần trồng 1-2 sào rau nhưng thu nhập tương đối cao nhờ được giá. Tuy nhiên, có thời điểm trồng tới 5-7 sào rau mà không lãi đồng nào, thậm chí lỗ vì giá rớt. Điển hình như vụ này, 5 sào ớt của tôi đang bước vào thu hoạch nhưng giá chỉ 6-7 ngàn đồng/kg, thu không đủ trả tiền công mà cũng không tìm ra người mua”.
Tương tự, giá cả của một số loại cây ăn quả như: mít Thái, bơ booth… 2 năm trở lại đây cũng khá bấp bênh, có thời điểm xuống rất thấp khiến người dân gặp khó khăn. Anh Phan Thanh Duy (thôn Hòa Thành, xã Ia Phang, huyện Chư Pưh) cho hay: “Năm 2016, sau khi hồ tiêu bị chết do dịch bệnh, tôi đầu tư trồng gần 500 cây bơ booth. Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, giá bơ booth giảm khá sâu, có thời điểm chỉ còn 5-7 ngàn đồng/kg, thu không đủ bù đắp chi phí đầu tư. Cùng với đó, cây bơ cũng bắt đầu xuất hiện sâu bệnh hại khiến không ít cây bị chết, càng làm cho đời sống người dân chúng tôi thêm bấp bênh”.
Ông Nguyễn Hiệp-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đak Pơ-cho hay: Đak Pơ là vùng chuyên canh rau lớn của tỉnh với diện tích trên 6 ngàn ha, cung ứng cho thị trường hơn 40 loại rau xanh. Tuy nhiên, hiện nay, trên địa bàn huyện chưa có vùng trồng rau tập trung mà chủ yếu sản xuất theo quy mô nhỏ lẻ hộ gia đình nên thu nhập khá bấp bênh. Bên cạnh đó, việc người tiêu dùng chưa chú trọng đến chất lượng rau dẫn đến diện tích sản xuất rau an toàn trên địa bàn huyện còn thấp, chưa có chỉ dẫn địa lý cũng như truy xuất nguồn gốc sản phẩm.